Pierwsza połowa XX wieku to wielki rozkwit kinematografii. Nowy wynalazek kinematografu zaczyna mieć społeczny odbiór nie tylko wśród wykształconych wynalazców, lecz także jako rozrywka dla mas. Społeczeństwo zaczyna klarownie określać funkcje nowej sztuki.
Role kina:
· Pamiętnikarska – upamiętniająca
· Demokratyczna – jest tanie i powszechnie dostępne
· Poznawcza – pozwala zobaczyć rzeczy i miejsca, których się wcześniej nie widziało
· Polityczna – pozwala na przedstawienie swoich poglądów wśród wyborców
· Rozrywkowa
· Kreacyjna – tworzy nowe idee
· Komunikacyjna
· Edukacyjna
Niezwykle ważną rolę w tworzeniu nowego gatunku odegrał amerykański reżyser i producent filmowy David Llewelyn Wark Griffith. Był on pierwszym twórcą, który robił w filmie to co chciał, nie przyjmując ingerencji środowisk zewnętrznych. Griffith był synem pułkownika armii konfederatów. Ojciec od najmłodszych lat wpajał Davidowi ideologie patriotyzmu i historii Stanów Zjednoczonych. Te romantyczne opowieści o wojnie secesyjnej i powstaniu niepodległego państwa na stałe odcisnęły swe piętno w twórczości Griffitha.
 |
| D.W. Griffith |
Sam inspirował się sztuką teatralną, był członkiem wędrownej trupy. Jednak jego pierwsza sprzedana sztuka A Fool and a Girl dostała słabe recenzje i Griffith został spalony w świecie teatru. Na swoje szczęście w roku 1907 poznał mistrza gatunku Edwina S. Portera, który obsadził go jako aktora w jednym ze swoich filmów. Już rok później Griffith stanął po drugiej stronie kamery i nakręcił swój pierwszy film The Adventures of Dolly.Po sukcesie swojego debiutu ekranowego nawiązał współpracę z wytwórnią Biograph i kręcił głównie jednoaktówki. Nie satysfakcjonowała go jednak współpraca z wytwórniami narzucającymi mu warunki realizacji filmów, więc w roku 1914 założył własne studio Triangle wraz z Thomasem Harperem Incem i Mackiem Sennettem. W 1915 roku stworzył swoje pierwsze wielkie dzieło – film Narodziny Narodu oparty a motywach powieści Thomasa F. Dixona Juniora. Opowiada o dwóch braciach Philu i Tedzie Stoneman odwiedzających rodzinę Cameronów. Ich przyjaźń jest rozdzielona przez wojnę domową. Stonemanowie i Cameronowie przyłączają się do armii walczących po przeciwnych stronach. Film jest niezwykle kontrowersyjny, szczególnie współcześnie, gdyż gloryfikuje zasługi członków Ku Klux Klanu, którego członkowie ratują osaczone gospodarstwo przed grupą czarnoskórych Amerykanów.
 |
| Plakat z filmu Narodziny Narodu |
Film wywołał spore poruszenie społeczne, ale też zyskał ogromny sukces kasowy. Narodziny Narodu stały się ważnym filmem w historii kina z uwagi na stosowanie przez Griffitha nowych wynalazków technicznych (patrz niżej), operowanie metaforą, kontrowersje i propagandę. Film wywarł ogromny wpływ na Eisenstaina i rosyjską szkołę filmową. Ponadto był to pierwszy film epos w historii kinematografii.
Zachęcony spektakularnym sukcesem Griffith nakręcił w 1916 Nietolerancję – ogromne dzieło z kolosalnym jak na owe czasy budżetem. Film nie przyniósł jednak ani spodziewanych zysków, ani uznania ze strony widzów czy krytyki. Do swojej kolejnej superprodukcji Griffith w porozumieniu z Mary Pickford, Charlesem Chaplinem i Douglasem Fairbanksem powołał nowe studio - United Artists. I tak powstał najważniejszy w historii kina niemego melodramat Złamana lilia z Lilian Gish w roli głównej. Film opowiada o miłości młodego Chińczyka do angielskiej nastolatki katowanej przez brutalnego ojca. Niezwykłości dodaje fakt kolorowania tego filmu pastelami. Był obrazem niezwykle jak na tamte czasy kosztownym i dopracowanym technicznie, co sprawiło że cieszył się dużą popularnością. Był to ostatni sukces filmowy Griffitha. Kolejne filmy nie dały mu już takiej popularności i były odbierane bez większego entuzjazmu. Swoich sił spróbował także w filmie z dźwiękiem, lecz nowy wynalazek wcale nie pomógł mu w odtworzeniu dawnej popularności i uznania w świecie filmowym. Pod koniec życia w 1935 otrzymał Oscara za całokształt pracy reżyserskiej. Ostatnie lata swego życia spędził mieszkając samotnie w hotelu. Zmarł 21 lipca 1948 w karetce, wiozącej go do szpitala. Współcześni nazywali go: "Szekspirem ekranu", "człowiekiem, który odkrył Hollywood", "ojcem techniki filmowej". Jego przyjaciel, Charles Chaplin, powiedział o nim: "nauczyciel wszystkich nas".
Odkrycia Griffitha były w większości przypadkowe, choć na stałe zapisały się w teorii sztuki filmowej. Najważniejsze z nich to:
rodzaje planów ujęcia:
long shot - plan daleki, w którym chodzi o ukazanie miejsca anie bohatera
medium long shot - plan ogólny, rozróżnienie przestrzeni, gdzie widzimy i bohatera i miejsce, w którym się znajduje
medium shot- plan pełny średni, ukazuje bohatera na tle miejsca identyfikującego
medium shot - plan amerykański, od kolan w górę, stosowany przy scenach dialogowych
close shot - plan bliski, zbliżenie, ukazujący emocje, twarz i gesty
extreme close up - detal, metafora przedmiotu, zbliżenie obiektu ważnego dla akcji
rodzaje narracji:
wewnątrz ujęciowa - to co nie jest generowane przez montaż, znaczenie opowiadanej historii jest ważne dla filmu, Griffith stosował przy niej rembrantowskie oświetlenie
między ujęciowa - generowana przez montaż
cut in - z planu dalszego przechodzimy do zbliżenia
punkt widzenia - specjalne ujęcie przedstawiające przestrzeń z perspektywy bohatera
retrospekcja - zbliżenie twarzy + przejście do wspomnienia bohatera
inne odkrycia:
maskowanie - część ekranu jest czarna
przesłona irysowa - charakterystyczna dla filmów niemych, zamykająca się w czarnym kółku, lub otwierająca się z czarnego ekranu (w formie koła)
podzielony ekran - wykorzystywany np. przy rozmowach telefonicznych
nieostre obrazy - sterowanie uwagą widza
Zachęcony spektakularnym sukcesem Griffith nakręcił w 1916 Nietolerancję – ogromne dzieło z kolosalnym jak na owe czasy budżetem. Film nie przyniósł jednak ani spodziewanych zysków, ani uznania ze strony widzów czy krytyki. Do swojej kolejnej superprodukcji Griffith w porozumieniu z Mary Pickford, Charlesem Chaplinem i Douglasem Fairbanksem powołał nowe studio - United Artists. I tak powstał najważniejszy w historii kina niemego melodramat Złamana lilia z Lilian Gish w roli głównej. Film opowiada o miłości młodego Chińczyka do angielskiej nastolatki katowanej przez brutalnego ojca. Niezwykłości dodaje fakt kolorowania tego filmu pastelami. Był obrazem niezwykle jak na tamte czasy kosztownym i dopracowanym technicznie, co sprawiło że cieszył się dużą popularnością. Był to ostatni sukces filmowy Griffitha. Kolejne filmy nie dały mu już takiej popularności i były odbierane bez większego entuzjazmu. Swoich sił spróbował także w filmie z dźwiękiem, lecz nowy wynalazek wcale nie pomógł mu w odtworzeniu dawnej popularności i uznania w świecie filmowym. Pod koniec życia w 1935 otrzymał Oscara za całokształt pracy reżyserskiej. Ostatnie lata swego życia spędził mieszkając samotnie w hotelu. Zmarł 21 lipca 1948 w karetce, wiozącej go do szpitala. Współcześni nazywali go: "Szekspirem ekranu", "człowiekiem, który odkrył Hollywood", "ojcem techniki filmowej". Jego przyjaciel, Charles Chaplin, powiedział o nim: "nauczyciel wszystkich nas".
Odkrycia Griffitha były w większości przypadkowe, choć na stałe zapisały się w teorii sztuki filmowej. Najważniejsze z nich to:
rodzaje planów ujęcia:
long shot - plan daleki, w którym chodzi o ukazanie miejsca anie bohatera
medium long shot - plan ogólny, rozróżnienie przestrzeni, gdzie widzimy i bohatera i miejsce, w którym się znajduje
medium shot- plan pełny średni, ukazuje bohatera na tle miejsca identyfikującego
medium shot - plan amerykański, od kolan w górę, stosowany przy scenach dialogowych
close shot - plan bliski, zbliżenie, ukazujący emocje, twarz i gesty
extreme close up - detal, metafora przedmiotu, zbliżenie obiektu ważnego dla akcji
rodzaje narracji:
wewnątrz ujęciowa - to co nie jest generowane przez montaż, znaczenie opowiadanej historii jest ważne dla filmu, Griffith stosował przy niej rembrantowskie oświetlenie
między ujęciowa - generowana przez montaż
cut in - z planu dalszego przechodzimy do zbliżenia
punkt widzenia - specjalne ujęcie przedstawiające przestrzeń z perspektywy bohatera
retrospekcja - zbliżenie twarzy + przejście do wspomnienia bohatera
inne odkrycia:
maskowanie - część ekranu jest czarna
przesłona irysowa - charakterystyczna dla filmów niemych, zamykająca się w czarnym kółku, lub otwierająca się z czarnego ekranu (w formie koła)
podzielony ekran - wykorzystywany np. przy rozmowach telefonicznych
nieostre obrazy - sterowanie uwagą widza
Filmy Griffitha:
Narodziny Narodu 1915
Nietolerancja 1916
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz